Dziś niemal każdy nowy dom jednorodzinny charakteryzuje się znacznie mniejszym zapotrzebowaniem na energię do ogrzewania niż ten budowany kilka czy kilkanaście lat temu. Jednak dążenie do wysokiej energooszczędności nie powinno powodować zmniejszenia komfortu użytkowania, a koszty z tym związane powinny mieścić się w racjonalnych, uzasadnionych ekonomicznie granicach.

Wybór projektu domu
Popularne są projekty domów nazywanych energooszczędnymi, a nawet pasywnymi, w których zużycie energii w założeniu będzie znacznie mniejsze niż normatywne. Przy ocenie takiego projektu trzeba ustalić, czy podawane parametry energetyczne odnoszą się do strat cieplnych wynikających z konstrukcji budynku, czy też określają zapotrzebowanie na energię potrzebną do ogrzewania, które w praktyce może znacznie odbiegać od podanych wartości. Zależy ono bowiem od bardzo wielu czynników związanych z:
. sposobem użytkowania,
. lokalizacją domu,
. warunkami klimatycznymi.
Istotny też będzie rachunek ekonomiczny porównujący wzrost nakładów inwestycyjnych ze spodziewanymi oszczędnościami w eksploatacji budynku. Trzeba również uwzględniać koszty oprocentowania kredytu co sprawia, że faktyczne zwiększenie kosztów budowy będzie dwu- , trzykrotnie większe niż aktualnie poniesione wydatki.

Zgodnie z przepisami
Obecne przepisy przewidują dwie możliwości zapewnienia wymaganej energooszczędności - albo poprzez zapewnienie parametrów izolacyjności cieplnej przegród zewnętrznych oraz techniki instalacyjnej, albo poprzez określenie wskaźnika EP rocznego zapotrzebowania na pierwotną energię nieodnawialną, uwzględniającego ogrzewanie, wentylację i przygotowanie ciepłej wody użytkowej. Normatywny wskaźnik EP dla domów jednorodzinnych powinien być mniejszy od 175 kWh/m2 rok. W praktyce wskaźnik ten nie odzwierciedla ciepłochronności konstrukcji domu, gdyż ogromny wpływ na tą wartość ma źródło ogrzewania - ten sam dom ogrzewany prądem elektrycznym będzie miał wskaźnik EP pięciokrotnie wyższy niż ogrzewany drewnem!
Bliższe rzeczywistości są nieformalne - podawane przez różne organizacje - wskaźniki zużycia energii, przy czym za domy energooszczędne uznaje się te, które nie potrzebują na ogrzewanie więcej niż 70 kWh/m2 rok.

Co decyduje o energooszczędności?
Straty energii związanej z ogrzewaniem uzależnione są od powierzchni i ciepłochronności przegród zewnętrznych, klimatu i intensywności wentylacji. Wyjątkowo "ciepły" dom powinien więc mieć kształt igloo z grubą warstwą ocieplenia, bez okien i wymiany powietrza. Oczywiście rozwiązanie takie nie zapewnia minimum komfortu, ale zwarta bryła budynku zbliżona do kwadratu z niewielką powierzchnią oszklenia znacząco wpływa na zmniejszenie strat ciepła. Warto też porównać jak będą zmieniać się straty ciepła zależnie od ciepłochronności przegród i odzysku ciepła wentylacyjnego.

Orientacyjne straty cieplne dla domu jednorodzinnego energooszczędnego o pow. ok. 150 m2 dla 4 osób prezentowane są poniżej.